U Przyczyny niepłodności mogą być różne. Może ją powodować jeden czynnik jak np. mała liczba plemników lub niedrożność jajowodów. W wielu przypadkach występuje jednak kilka przyczyn jednocześnie.
Dlatego też podstawą wyboru najlepszej z możliwych metod leczenia jest właściwa diagnoza.
Męskie (andrologiczne) czynniki niepłodności:
W okresie ostatnich 20 lat zarejestrowano znaczny wzrost liczby mężczyzn o obniżonej jakości nasienia. Niepłodność męska może być wynikiem przebytych chorób, operacji, urazów, nowotworów, uzależnień, zażywania sterydów lub długotrwałego poddania działaniu substancji toksycznych (dotyczy to m. in. spawaczy, malarzy, pracowników przemysłu chemicznego). Niestety czynnik męski w diagnostyce niepłodności nadal rośnie i obecnie stanowi około 50 % wszystkich przyczyn niepłodności.
Wśród zaburzeń nasienia rozróżniamy:
Oligospermia - niska liczba plemników - mniej niż 15 mln plemników na mililitr nasienia
Kryptospermia - mniej niż jeden milion plemników na mililitr nasienia
Asthenospermia - słaba ruchliwość plemników - plemniki nie są w stanie dotrzeć do komórek jajowych i ich zapłodnienia
Teratozoospermia - zły kształt plemników - plemniki z powodu patologicznego kształtu nie mogą przeniknać skorupki jaja
Azoospermia - brak plemników w ejakulacie - powodem jest brak produkcji nasienia lub zaburzenia jego transportu. Także mogą wystąpić problemy podczas współżycia seksualnego trudności z wytryskiem nasienia- impotencja lub zaburzenia genetyczne - w zakresie chromosomów płciowych i somatycznych.
Kobiece przyczyny niepłodności:
Problemy związane z pracą jajników:
Zaburzenia w dojrzewaniu pęcherzyków komórki jajowe nie są uwalniane, nie dochodzi do owulacji.
Wraz z wiekiem (powyżej 35 roku życia) zmniejsza się ilość i jakość komórek jajowych produkowanych przez organizm kobiety. Ich liczba jest najwyższa w momencie narodzin. Dojrzała kobieta, w jajnikach, posiada od 350 do 4000 pęcherzyków, z których mogą zostać uwolnione komórki jajowe. W przeciągu całego życia kobiety nowe komórki jajowe niestety nie są produkowane.
Zaburzenia pracy jajników mogą być również związane z nieprawidłową budową jajowodów – czynniki anatomiczne, takie jak niedrożność jednego lub obu jajowodów. Może ona być spowodowana przez przebyte stany zapalne lub endometriozę. Inną z przyczyn może również być niedorozwój lub brak jajowodów.
Problemy związane z macicą:
patologiczne zmiany w jamie macicy (polipy, włókniaki), zrosty (zespół Ashermana) lub wrodzone wady rozwojowe macicy (przegrody, niedorozwój całej macicy lub jej części).
Endometrioza:
obecność błony śluzowej macicy (endometrium) poza jamą macicy. Przyczyna tej choroby na dzień dzisiejszy nie jest znana. Choroba najczęściej dotyczy kobiet w wieku rozrodczym. Powoduje zablokowanie jajowodów, zrosty oraz może zakłócić mechanizmy immunologiczne, które negatywnie wpływają na proces zapłodnienia i implantacji zarodka. Ponadto powoduje wydzielanie się substancji, która ograniczają ruchy plemników, utrudniając zapłodnienie.
Czynniki immunologiczne:
Przeciwciała odpornościowe przeszkadzają w naturalnym ruchu plemników, naruszają proces zapłodnienia i mogą negatywnie wpłynąć na wczesny rozwój zarodka.
Zaburzenia genetyczne:
Czynniki wpływające na zaburzenia płodności leżące po stronie kobiet w ciągu ostatnich kilku lat utrzymują się na stałym poziomie około 30%.
Występowanie kilku czynników na raz
To właśnie kombinacja niektórych lub wszystkich wyżej wymienionych czynników stanowi około 20 % przyczyn zaburzenia płodności. Bardzo ważna jest odpowiednia diagnostyka niepłodności, która zwiększa szansę powodzenia leczenia.